کودتای نافرجام در ترکیەو سناریوهای احتمالی پشت پردە

کودتای نافرجام در ترکیەو سناریوهای احتمالی پشت پردە

شب ١٥ جولای تعدادی از افسران بدون پایە ارتش ترکیە اقدام بە کودتایی کردند کە قبل از ٢٤ ساعت بە شکست انجامید. هرچند کودتاە در تاریخ ترکیە توسط ارتش چیز تازەای نیست ولی این کودتاە بە نسبت کودتاهای گذشتە بسیار تامل برانگیزتر و قابل تجزیە و تحلیل است، بە چند دلیل کە من سعی خواهم کرد کوتاە بە آنها بپردازم.

بر هیچکس پوشیدە نیست کە طی سالیان قدرت، آقای اردوغان با تمام توان افسران غیر خودی را از ارتش دور،زندانی یا خانە نشین کردە است، کە روند این برکناریها همچنان ادامە دارد. بهانەهایی از جملە طرفداری از عبدللە گولن باعث برکناری و زندانی کردن خیلی از افسران عالیرتبە در ارتش ترکیە توسط آقای اردوغان بودە است، با توجە بە گذشتە ارتش آقای اردوغآن هیچ وقت از این ارتش غافل نبود و طی چندین سال گذشتە سعی کردە تا در تمام ارگانهای ارتش از جملە نیرو هوایی، زمینی،دریایی و ستاد کل نیروهای مسلح، ازافراد وابستەو یا نزدیک بە خود بگمارد.

اما چرا این کودتاە با سایر کودتاهای ترکیە فرق کرد”? اولا دست اندرکاران این کودتاە از نیروهای دون پایین ارتش بودند و طی کمتر از ٢٤ ساعت بدون کمترین زیانی بە خود اردوغان غافلە پایان یافت. ثانیا تا کنون تنها بە سرهنگ محرم کوسا بە عنوان طراح این کودتاە اشارە شدە است.

من نە تحلیگر نظامی هستم و نە تا حالا یک روز هم سربازیکردەام، ولی دلایل و شواهد زیادی هست کە انسان را وامیدارد کە بە این کودتاە شک کند، چرا چون این کودتا میتواند مهندسی شدە توسط خود آقای اردوغان بودە باشد، همچنانکە در انتخابات پارلمانی این کار را کرد، بە دو دلیل کاملا واضح.

اگر واقعا تحلیل درست باشد آقای اردوغان با این کار توانست دو اصل عمدە را هدف قرار دهد. اولین و مهمترین هدف آقای اردوغآن با براە انداختن چنین سناریویی تصفیە و پاکسازی کامل ارتش از نیروهای غیر خودی، کە همە شاهد آن هستیم و دوم خود را قهرمانی دوبارە ساختن کە بە دنیا نشان دهد با توجە بە کودتاە ارتش، ولی این مردم است کە پشت ایشان محکم ایستادەاند، مثل کاری کە سالها پیش در ونزولا اتفاق افتاد و بعد از آن حذف مخالفین خود از صحنە سیاست در ترکیە.

در اغلب کودتاهای ارتشی در دنیا با اولین اقدام، ارتش مسئول کودتاە را معرفی میکند و اعلام میکنند فرماندە این کودتاە کیست، اما جالب این است در این کودتاه طی مدت کوتاهی اکثر مراکز دولتی از جملە رادیو تلویزیون، تسخیر پارلمان و مقر ریاست جمهوری بمباران و بعدا آن آقای اردوغان طی پیامی از مردم میخواهند بەخیابان بیایند و جلو کودتاە را بگیرند. در این کودتاە میتواند افسر یا افسرانی بە هدف کودتاە و بی آگاە از اصل موضوع قربانی شدە باشند ولی از اینکە خود آقای اردوغآن و حزبش دستی در این کاسە دارند بسیار برجستەتر بە نظر میرسد.

تا کنون چندین کودتاە در ترکیە رخ دادە کە اولین اقدام کودتاگران کشتن یا حذف رئیس جمهور بودە کە نتواند بە مردم پیام بدهد ولی این کودتای مشکوک دست آقای اردوغآن را باز میگذارد کە بە مردم پیام بدهد بە خیابانها بیایند تا از دمکراسی حمایت کنند، بعد از آن چندین افسر و سرباز تسلیم میشوند و غافلە پایان میابد. در همین سناریو در آخرین دقایق خبر دیگری مطرح شدە بود کە آقای اردوغان در فرودگاە آتاترک در حال مذاکرە با دولت آلمان بودە برای درخواست پناهندگی، در حالیکە گویا فرودگاە کاملا در اختیار کودتاگران بودە و آقای اردوغان در آنتالیا حضور داشتەاند.

بە نظر من با توجە بە تسخیر اکثر نقاط دولتی از جملە ستاد ارتش، تلویزیون و بزرگترین فرودگاە ترکیە در استانبول و غیرە اگر این کودتاە یک کودتای واقعی میبود شکست آن بە این آسانی و برق آسا نبود. بە امید آنکە در هیچ کشوری شاهد کودتاە نباشیم و دولتمردان منطقە بە این عقل برسند کە نە مردم و نە مملکت ملک شخصی آنها نیست و دمکراسی و آزادی حق مطلق مردم است.

بشیر

١٨.٧.٢٠١٦