آیین یارسان، آیین مقاومت

شاید در هیچ دوره‌ای از تاریخ آیین یارسان، مشاهده نشده که برخی‌ از پیران و بزرگان این آیین، به این شدتی که در این ۳۰- ۴۰ ساله اخیر دیده شده، به دنبال استحاله کردن آن بوده و گفتار و رفتارشان با فلسفه آیین یارسان در تضاد بنیادی باشد.

ا ۱۴۰۰ سال پیش ایرانیان و کوردها مورد حمله تازیان مسلمان قرار گرفته و سرزمین‌هایشان اشغال شد.  این تجاوز‌ها و اشغال سرزمین کورد‌ها و ایرانیان از جنس مثلا اشغال  فرانسه توسط آلمان نازی نبود. آلمان‌ها وقتی‌ فرانسه را اشغال کردند،هیچوقت به دنبال تغییر فرهنگی‌،مذهبی‌ و سنت‌های فرانسوی نبودند. خوراک و پوشاک و سنت‌های مردم فرانسه را تغییر ندادند و به دنبال تغییر ظاهر فرانسوی‌ها نبودند. شراب و خوک فرانسوی را ممنوع نکردند. و ۱۰۰‌ها نمونه دیگری که میشود در این رابطه مطرح کرد. اما تجاوز و حمله اعراب مسلمان، چیزی بود شبیه تجاوز و جنایت‌های داعش امروز. هجوم مسلمانان  ،تنها یک هجوم نظامی و اشغال سرزمینی نبود، بلکه هجومی تمام و کامل بود که امروزه به آن  تهاجم فرهنگی‌ نیز میگویند و تاکنون نیز این داستان ادامه دارد .  آنها به دنبال تغییر همه چیز بودند. آثار تمدنی سرزمین‌های اشغال شده را ویران کردند،کتابخانه‌ها و کتابها را آتش زدند، پرستشگاه‌ها را ویران کردند و خدای خود الله و دین خود اسلام را با تمامی‌ جوانبش و زبان خود یعنی‌ عربی‌ را  به همگان تحمیل کردند و خود را آقا و سرور ،مردم سرزمین‌های اشغال شده قرار دادند تا آن زمانی‌ که آنها تماماً تسلیم شده و از فرهنگ، سنت‌ها و دین خود دست شسته و دین و روش زندگی تازی‌ها را پذیرفته و اسلام بیاورند.

در این کانتکست است که با یک تصویر کلی‌ تری میشود آیین یارسان را فهمید. بر  اساس دفاتر و کلام‌های مقدس این آیین که در دوره‌های مختلف  تاریخی‌ و به زبان کوردی نوشته شده اند، فلسفه و خطوط فکری و اساسی‌ این آیین کاملا واضح و مشخص است. آیین یارسان، که ادامه آیین میترائیسم و زرتشت است، در این پریود زمانی‌ چند صد ساله که سرزمین کورد‌ها و ایرانیان که در اشغال نظامی و فرهنگی‌ اعراب مسلمان بوده ، به هر طریق ممکنی به آن نه‌ گفته و آن را نپذیرفته است.

آنجا که مسلمانان عبادت را مطرح میکنند و نماز را به مردم تحمیل می‌‌کنند، کورد‌های یارسان به آن نه‌ گفته و میگویند عبادت ما ذکر و نیاز است.

آنجا که ۳۰ روز روزه ماه رمضان مطرح میشود، کورد‌های یارسان به آن نه گفته و میگویند روزه ما ۳ روز است.

آنجا که اعراب مسلمان میگویند باید به عربی‌ عبادت کرد، کوردهای یارسان به آن نه‌ می‌گویند و عبادتشان را به کردی به جا می‌‌آورند.

آنجا که حج و مکه و کعبه و قبله عربستان  مطرح میشود،کوردهای یارسان می‌گویند کعبه و قبله ما پردیور در خاک کردستان است.

آنجا که الله خدای اعراب مطرح میشود، کوردان یارسان می‌گویند خدای ما سلطان سهاک کورد است.

آنجا که مسلمانان موسیقی را ممنوع میکنند ، کوردان یارسان می‌گویند اصلا تمامی‌ عبادات ما با موسیقی و تنبور است.

آنجا که داشتن ظاهر اسلامی , اجباری و تشویق میشود و  مسلمانان ریش را واجب و محترم میشمرند، کوردان یارسان به آن نه‌ می‌گویند و سبیل را محترم می‌دانند.

و بسیاری موارد دیگر که بیان آنها بسیار طولانی‌ خواهد شد و  خارج از ظرفیت این نوشتار است.

خلاصه کلام این است که بر اساس دفاتر به جای مانده،  بزرگان یارسان در تمامی‌ ۱۴۰۰ سال گذشته، مردم را به مقاومت در برابر دین اعراب و این  تهاجم فرهنگی‌ و دینی بیگانه و غیر کوردی دعوت کرده اند و تمامی‌ فلسفه اصلی‌ وجز جز این آیین راه و روشی‌ است کاملا متمایز از اسلام و مقاومت در برابر حل شدن در آن و تسلیم نشدن به آن ایدئولوژی بوده است .

اما اکنون آنچه که در صد‌ها سال گذشته هرگز سابقه نداشته است در این ۳۰-۴۰ سال اخیر بارها اتفاق افتاده است.  برخی‌ از بزرگان و پیران آیین یارسان که خود بایستی رهبر مقاومت باشند، پیروان این آیین را دعوت به چاپلوسی ، فرو مایه گی‌ و پستی و نهایتأ تسلیم  میکنند.

یک روز یکی‌ از رهبران خاندان‌ها مردم را دعوت به نماز می‌کند، روز دیگر یکی‌ دیگر از رهبران ،مردم را دعوت به حذف سبیل ،که یکی‌ از نشانه‌های آیین یارسان است ، می‌کند. رهبر دیگری چندین کتاب می‌نویسد تا ثابت کند مردم یارسان مسلمانند که در حال حاضر در  بیشتر جا‌ها مورد استناد قرار می‌گیرد. رهبر دیگری در تلاش است که جم خانه‌ها را تبدیل به حسینه کند. رهبر دیگری افتخارش این است که در رکاب بسیجیان بوده  ، و بر علیه  فرزندان و جوانان مبارز  و آزادی خواه  کورد جنگیده است.   برخی‌ از پیران و بزرگان خاندان‌ها حتی از به کار بردن کلمه ” یارسان ” پرهیز می‌‌کنند و و از به کار بردن آن شرم دارند و خجالت میکشند، و به جای  “یارسان” لغت  “اهل حق”  را به کار میبرند….  و موارد بسیاری دیگر

برخی‌ از این پیران و بزرگان خاندان‌ها ،برای تامین منافع شخصی‌ و خانواد‌گی خود،  دست به همکاری نزدیکی‌ با جمهوری اسلامی زده،و با زد و بند کردن با عوامل محلی جمهوری اسلامی  ، تلاش‌های کنشگران جامعه مدنی یارسان به جهت احقاق حقوق شهروندی این مردم را خنثی کرده و مانعی جدی بر سر راه هر گونه فعالیت مدنی ایجاد کرده و موجب دلسردی و سردرگمی فعالان حوزه جامعه یارسان می‌‌شوند.

آیا به راستی‌ در تاریخ اینگونه داستان غم انگیزی رخ داده است،که رهبران ,پیران و بزرگان مردمی ،تمامی‌ تلاش و انرژی خود را صرف تسلیم کردن مردم‌شان کرده باشند و از دشمنان آن مردم و آیین ،مشتاق تر و حریص تر برای استحاله تر کردن آیین یارسان فعالیت کنند.

و سخن آخر اینکه  آیین کوردان یارسان، بخش مهمی‌ از فرهنگ ،سنت و هویت ملت کورد است  . ،آیین کوردان یارسان ، آیین فرو مایه گی‌،  چاپلوسی  , حقارت ، ذلت  و پستی نیست. .اگر نمیتوانید راه و رویه بنیان گذاران این آیین را در پیش بگیرید و آن را ادامه دهید  ،حداقل سکوت کنید.م

آیین یارسان آیین تسلیم نیست،  آیین یارسان  آیین مقاومت است.

آرش پارسا ، ۰۹/۰۳/۲۰۱۶