Yarsanmedia Yarsan Democratic Organization Official Website
یارسانمدیا
نویسندە: فریدون کرمی
تحولات اخیر در سوریه و بحران عمیقی که حکومت بشار اسد را تهدید میکند، بیش از آنکه صرفاً
مسئلهای داخلی برای سوریه باشد، تأثیرات ژئوپلیتیکی گستردهای در منطقه و جهان خواهد داشت. بشار اسد بهعنوان یکی از اصلیترین متحدان جمهوری اسلامی ایران در منطقه شناخته میشود، و سقوط احتمالی او نهتنها ساختار قدرت در سوریه را دگرگون خواهد کرد، بلکه پایههای سیاستهای منطقهای رژیم جمهوری اسلامی را نیز به لرزه درمیآورد.
اهمیت سوریه برای جمهوری اسلامی
از زمان انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، جمهوری اسلامی ایران به دنبال ایجاد «محور مقاومت» علیه اسرائیل و آمریکا بوده است. در این راه، سوریه بهعنوان یکی از حلقههای اصلی این محور عمل کرده است:
- پل ارتباطی ایران و حزبالله لبنان: سوریه مسیر حیاتی برای انتقال تسلیحات، آموزش نیروها و تأمین مالی گروههای نیابتی مانند حزبالله لبنان بوده است. این مسیر برای جمهوری اسلامی نقش استراتژیکی در حفظ نفوذ منطقهای و مقابله با اسرائیل داشته است.
- نقطه توازن منطقهای: حضور جمهوری اسلامی در سوریه، این کشور را به یکی از میدانهای اصلی قدرتنمایی ایران در برابر عربستان سعودی و اسرائیل تبدیل کرده است. سقوط اسد به معنای از دست دادن این میدان خواهد بود.
- حضور نظامی و اقتصادی: سرمایهگذاریهای گسترده ایران در سوریه از منظر نظامی و اقتصادی نشاندهنده اهمیت این کشور برای تهران است. از دست دادن سوریه به معنای خسارت عظیم مالی و استراتژیکی برای ایران خواهد بود.
پیامدهای سقوط احتمالی بشار اسد
- تضعیف محور مقاومت: سقوط اسد به معنای تضعیف جدی حزبالله لبنان و دیگر گروههای نیابتی جمهوری اسلامی است. این وضعیت میتواند زمینه را برای بازتعریف سیاستهای منطقهای ایران فراهم کند.
- افزایش فشار بر رژیم جمهوری اسلامی:
شکست در سوریه بهعنوان یکی از اصلیترین پروژههای منطقهای رژیم جمهوری اسلامی، مشروعیت داخلی و خارجی حکومت ایران را تضعیف خواهد کرد. این مسئله احتمالاً منجر به افزایش فشارهای بینالمللی بر ایران خواهد شد.
- بیثباتی در لبنان و عراق: حزبالله لبنان و گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق ممکن است با کاهش حمایتهای ایران ضعیف شوند، که میتواند به بیثباتی بیشتر در این کشورها منجر شود.
- فضای نفوذ برای بازیگران دیگر: سقوط بشار اسد میتواند زمینه را برای افزایش نفوذ کشورهای رقیب ایران، مانند ترکیه، عربستان سعودی و اسرائیل، فراهم کند.
وظیفه سازمان دمکراتیک یارسان در این شرایط
جامعه یارسان، که یکی از اقلیتهای دینی و غالباً تحت فشار در منطقه است، ممکن است در پی این تحولات با تهدیدات و فرصتهای جدیدی مواجه شود. نقش سازمان دمکراتیک یارسان در این شرایط حیاتی است و میتواند در سه حوزه اصلی متمرکز شود:
- حفظ اتحاد داخلی جامعه یارسان
- آگاهیبخشی: سازمان باید برنامههایی برای آگاهیبخشی به اعضای جامعه یارسان درباره تحولات منطقه و پیامدهای آن ارائه دهد. این آگاهیبخشی میتواند شامل جلسات آنلاین، آموزشهای سیاسی و تحلیلهای استراتژیک باشد.
- تأکید بر هویت مشترک: در شرایطی که گروههای افراطی مذهبی ممکن است به دنبال ایجاد تفرقه در جوامع کوچکتر باشند، تأکید بر هویت یارسانی و ایجاد احساس تعلق جمعی در جامعه ضروری است.
- ایجاد شبکههای حمایتی: با توجه به احتمال افزایش فشارها، سازمان باید شبکههایی برای حمایت از افراد آسیبپذیر جامعه یارسان ایجاد کند.
- تعامل با گروههای بینالمللی و حقوق بشری
- سازمان دمکراتیک یارسان باید از طریق تعامل با سازمانهای حقوق بشری بینالمللی، توجه جهانی را به وضعیت یارسان و احتمال تهدیدات پیش رو جلب کند.
- ارتباط با سازمان ملل: درخواست حمایت و تضمین امنیت جوامع یارسانی از طریق سازمان ملل و دیگر نهادهای بینالمللی میتواند تأثیرات مثبتی داشته باشد.
- ارائه راهکارهای پیشگیرانه در برابر تهدیدات افراطیگری مذهبی
ایجاد ائتلافهای محلی: همکاری با دیگر اقلیتهای دینی در منطقه برای مقابله با تهدیدات مشترک میتواند قدرت جامعه یارسان را افزایش دهد.
- ترویج همزیستی مسالمتآمیز: سازمان باید از طریق فعالیتهای فرهنگی و آموزشی، همزیستی مسالمتآمیز با دیگر جوامع همسایه را تقویت کند.
- تقویت توان دفاعی جامعه: اگرچه یارسان جامعهای صلحطلب است، اما در شرایط بحرانی باید مکانیزمهای دفاعی حداقلی برای حفاظت از اعضای خود در برابر تهدیدات ایجاد کند.
نتیجهگیری
تحولات اخیر در سوریه و احتمال سقوط حکومت بشار اسد پیامدهای گستردهای برای جمهوری اسلامی ایران و متحدانش خواهد داشت. این شرایط میتواند فرصتی برای اقلیتهای دینی مانند یارسان باشد تا جایگاه خود را در معادلات منطقهای بازتعریف کنند. با این حال، تهدیدات گروههای افراطی مذهبی و بیثباتی منطقهای میتواند جامعه یارسان را با چالشهای جدیدی مواجه کند. سازمان دمکراتیک یارسان باید با تقویت اتحاد داخلی، تعامل با نهادهای بینالمللی و اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه، از فرصتهای پیشآمده بهرهبرداری کرده و تهدیدات را مدیریت کند.
فریدون کرمی
۵،دسامبر ۲۰۲۴