منصور یاقوتی، صدای حاشیه‌نشینان خاموش شد

یارسانمدیا

٠١.٠٣.٢٠٢٥

منصور یاقوتی، نویسنده برجسته کورد ایرانی، با فعالیت‌های ارزنده خود در زمینه نقد ادبی، داستان‌نویسی، شعر و پژوهش‌های فولکلوریک، میراثی ارزشمند برای فرهنگ و ادبیات ایران بر جای گذاشت. او را اغلب پیرو سبک صمد بهرنگی می‌دانند و شاید استفاده از همان کلاه معروف نیز نمادی از این تأثیرپذیری باشد. برخی نیز او را چخوف ادبیات ایران دانسته‌اند. اما بیش از شباهت ظاهری، یاقوتی همانند بهرنگی، یا پرداختن به مسائلی چونان چخوف، ایشان دغدغه‌مند مسائل اجتماعی و مدافع حقوق فرودستان بود.

منصور یاقوتی در طول حیات خود، چه در دوران پهلوی و چه در نظام جمهوری اسلامی، با فشارها و آزارهای متعددی مواجه شد. با این وجود، او هرگز به “نان به نرخ روز خوردن” تن نداد و قلم خود را وفادار و مستقل به مسائل اجتماعی، به‌ویژه مشکلات و چالش‌های مردم ده، روستا و حاشیه‌نشینان نگه داشت. یاقوتی پس از پاکسازی‌های انقلابی از سیستم آموزش و پرورش اخراج شد و برای تأمین معاش خود، ناگزیر به انجام مشاغلی چون کارگری و سرایداری روی آورد. اما این دشواری‌ها، نه تنها او را از مسیر نویسندگی و تعهد به مردم بازنداشت، بلکه عزم او را برای بازتاب دردها و معضلات اجتماعی تقویت کرد.

آثار یاقوتی، که عمدتاً به زبان فارسی نوشته شده‌اند، بازتاب‌دهنده مناسبات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم کورد در کرمانشاه/کرماشان است. او با نگاهی تحلیلی، زندگی دهقانان، کشاورزان، کارگران و سایر نیروهای فرودست اجتماعی را به تصویر می‌کشید. برای یاقوتی، ادبیات ابزاری برای بازتاب حقیقت بود، و او با تعهد اخلاقی و وجدانی بی‌مانند، به صدای بی‌صدایان و بلندگوی دردها و معضلات آنان تبدیل شد. منصور یاقوتی در کنار علی‌اشرف درویشیان را می‌توان از آندسته نویسندگان محسوب کرد که مجال دادند تا فرهنگ و ادبیات ژرف گورانی و کوردی در زبان‌های دیگر نیز بازتولید شوند. یاقوتی نه چنان بسیاری از نویسندگان مرکزی ایرانی یا نویسندگانی جهانی مدال بر گردن انداخته، داخل اتاقی از تنش‌های ذهنی خویش عاصی گشته و شعارهای انقلابی را بر در و دیوار اتاق در بسته‌ی کتب بیاویزد، بلکه ادبیات او همان قیام‌های کوچه و خیابانی، کوهستانی و خیزش کارگران و فرودستان شهرها و روستاها است.

فقدان منصور یاقوتی نه تنها برای خانواده او، بلکه برای جامعه ادبی و روشنفکری کرمانشاه/کرماشان و ایران، ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر است. او نماد تعهد به ارزش‌های انسانی، عدالت اجتماعی و آگاهی‌بخشی از طریق هنر و ادبیات بود. سازمان دمکراتیک یارسان، درگذشت این نویسنده بزرگ را به خانواده ایشان، جامعه فرهنگی و ادبی کرمانشاه/کرماشان و مردم ایران تسلیت می‌گوید.

شورای مرکزی

سازمان دمکراتیک یارسان

بازدیدها: 0