سازمان دمکراتیک یارسان و تجربه های ٧ سال گذشتە

یارسان مدیا
١٤\٤\٢٠١٩

کمیته مرکزی سازمان دمکراتیک یارسان:

٧ سال پیش در ماە آوریل، بعد از رایزنیها، مشورتها و گفتگوهای دو جانبە بین هیئتهای دو حزب سیاسی یارسانی، جنبش دمکراتیک یارسان و یاریکورد کە چند ماە بطول انجامید، در روزهای ٧ و ٨ آوریل سال ٢٠١٢ کنگرە “اتحاد یارسان” گرفتە شد و در این کنگرە دو حزب سیاسی نامبردە منحل شده و سازمان دمکراتیک یارسان (سدی) پایە گذاری و اعلام موجودیت کرد. در مدت این ٧ سال دگرگونیها و تحولات سیاسی مهم و زیادی در عرصە مناسبات و روابط امور بین الحکومتها رخ دادە است. ایران و منطقە ما، خاورمیانە، بیشتر از هر جایی دیگر در جهان متن و کانون تحولات بنیادینی بودەاست و قدرتهای بزرگ جهانی، مخصوصا قدرتهای غربی، بوسیلەی عربدەکشان و مزدوران کهنە و تازە خود با جنگهات نیابتی و خانمانسوز بستر و زمینەی تحول و توسعە عقیم و زیر ساختهای ناقص جوامع این منطقە را نابود کردند و با ارائە طرحهای عمرانی و پروژەهای بازسازی و عرضە وامهای گران این جوامع را دوبارە از پیش محمکتر بە انقیاد و اسارت اجباری سیاسی و اقتصادی در آوردەاند.

حکومت جمهوری اسلامی با ترویج خشونت و تقابل و جنگهای فرقەی و قشری در خارج از مرزهای خود تبدیل بە اختاپوس وحشت و نفرت و نابودی شدە است. مداخلەگریهای این حکومت ضد انسانی در کشورهای منطقە ثبات نسبی اجتماعی و سیاسی آنها را دچار اختلال کردە است و پروسەهای سیاسی و ترقیخواهانە این جوامع را با اتخاذ سیاستهای قشری و جاەطلبانە تهدید می کند.

باج ناکارآمدی مدیرتیی سیاسی و اقتصادی رژیم و دخالتهای نامتعارف آن، مردم ایران بە شکلی گران پرداخت می کنند. با خروج آمریکا از برجام و تجدید تحریمای تازە علیە رژیم باز اقتصادی ایران در بدترین شرایط خود در صد سال اخیر قرار گرفتە است. در کنار این وضعیت حوادث طبییعی اخیر، زمین لرزە کرماشان و سیل در گلستان و دیگر شهرهای ایران زندگی روزمرزە بخش زیادی از مردم ایران را با مشکلات و معضلات جدی روبرو کردە است. رژیم ناکارآمد و رانت خوار هنواز بعد از ٢ سال از حادثە زلزلە در شهرهای کرمشان نتوانستە است زیر ساختهای ابتدائی را بە حالت پیش از حادثە برگرداند. آنهائیکە خانەهای خود را در اثر زلزلە از دست دادند، کانکس و چادرهایشان نیز بە کام سیل فرو رفت، این در حالی است کە کشتی منقش به آیات قرآن با عنوان “کشتی مطلا” بە وزن ٧٠ کیلو گرم از دل سرزمین مردم کرماشان و در برابر چشم پر از اشک و خون مردم آن دیار برای اهداء بە حرم حسین بن علی می گذرد.

تغییرات سیاسی و حادثەهای طبیعی و سیاستهای زیست محیطی و اقتصادی غلط و غیر علمی بطور مستقیم بر روی زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم یارسان تأثیرات جدی و خاص خود داشتە است. واکنش و موضع مردم و فرد یارسانی نسبت بە این وضعیت خطر رابطەی تنگاتنگی بە خصلت آپولیتیسم و پولیتیسم مردم یارسان دارد. جامعەای سیاسی چنین وضعیتی را زیر ذرەبین نقد و تحلیل قرار میدهد و برای مقابلە با آن دست بە برنامەریزی و طرح و آلترناتیو ارائە می کند. جامعە یارسان بی شک دارای سرمایەهای فرهنگی و غیرەاست، اما مثل بقیەی جوامع همسایە از فقر فرهنگ سیاسی رنج می برد.

با این مقدمە کوتاە و برخلاف عادت و سنت رایچ کە در سالیادها فقط “غرور” و “بزرگی” سازمان یا حزب برجستە میگردد و از آن تمجید و تحسین می شود، در اینجا سعی میشود کە ارزیابی مختصری از نقش سازمان در مدت این ٧ سال در زمینە سازماندهی و بسیج عمومی ارائە شود و آن را مورد باز نگری قرار داد.

داشتن جریانی سیاسی تا اندازەی توانستە است امید و اعتماد بنفس و بازیابی غرور و شخصیت تاریخی بخشهای از جامعە یارسان را بنمایش بگذارد. جامعە یارسان از دوران بالویل تا کنون نوع مبارزە و روش تلاش فکری و رفتاری خود را تعریف کردە است. این مبارزە هزار سالە بر اساس مهربانی، مدارا و مروت بودە است و تلقی آن از تنوع فکری و فرهنگی در جامعە، دمکراتیک و تولرانس بودە است. زندگی مسالمت آمیز را ضامن زندگی با سعادت و عادل دانستە است. سلطان سهاک بعنوان میراثدار این مفهوم فکری و حرکت و نهضت و با طرح نظام پیر و پادشاهی وارد فعل و انفعالات اجتماعی و سیاسی در منطقه شد و بخاطر آن نیز مورد تهدید و تعقیب قرار گرفت تا کنون نهضتی سیاسی و حرکتی اجتماعی بوده است و از آن تاریخ بە بعد، جامعه ی یارسان برهبری شخصیتهای فرهمند و پیشگام برای پاسداری و حفاظت از والاترین ارزشهای فرهنگی و هویتی منحصر به خود بە طور خستگی ناپذیر تلاش و پیکار کرده اند. نظام و پیمان بیا و بس پردیوری تا کنون توانسته است انسجام و اتحاد کم تا زیاد این مردم را محفوظ نگه دارد. نسل کنونی وظیفه و حتی با جرأت می توان گفت که مأموریت تاریخی دارد با توجه به اوضاع کنونی، جهان گرائی و گسترش و نهادینه شدن ارزش پلورالیسم فرهنگی وحدت جامعه خود را حفظ کند و روش مبارزات و زندگی اجتماعی و سیاسی آن را با علوم و ارزشهای جانشمول وفق دهد. باید بکوشد صدای آزدیخواهی و حق طلبی مردم خود کانالیزه کند و آن را از انحراف نجات دهد.

اما چرا با داشتن چنین سرمایەهای تاریخی، فکری و ارزشی کە بقول ما یارسانیهای میتوانند سنگ بنای جامعەای آزاد، عادل و روادار باشد تلاش برای آن و ارادە و میل مبارزە برای تحقق این ارزشهای بزرگ و مهم در درون جامعە وجود ندارد و مردم با ظلم و تبعیض کنار می آیند ، و یا اینکە چرا “سازمان دمکراتیک یارسان” با توجە بە زمینەها و بسترهای اجتماعی درون جامعە یارسان فعالیت تشکیلاتی و سیاسی آن چندان مطلوب و مساعد نیست. چگونە با انتشار”دفاتر” و آگاهی از گذشتە و تاریخ خود و امکان استفادە از شبکەهای اجتماعی فعالیت و کنش سیاسی ضعیف است، در حالیکە می بینیم قشر مشخصی از جامعە تمام فعالیتهای مدنی آنها را بە زیر سلطە قشری خود در می آورند.

بعد از انقلاب و تا کنون بە جرأت میتوان ادعا کرد کە تنها نیروی محرک فعالیتهای سیاسی جامعە یارسان همان نسل اول مبارزان یارسانی هستند کە بعداز خارج شدن از ایران با رژیم اسلامی درافتادند و با روش مدیریتی خود جامعە یارسان را نسبتا وارد فاز مبارزاتی شبە مدرن و نوین کردند. با وجود تجارب کار سیاسی، روش مدیریت و تبیین و درک این افراد از کار سازمانی مترقی و مدرن و دمکراتیک بیشتر تحت تأثیر خصلتها و روشهای تشکیلاتی جریانات چریکی و چپ سنتی بودە است. در چنین نظامهای تشکیلاتی نوعی خود بزرگ بینی، توتالیتارتسم و مرکزگرایی مطلق حکمفرماست و در چنین فضای تشکیلاتی زمینە و ظرفتیهای دمکراتیک، بحث آزاد و انتقاد و خود انتقادی محدود و امکان بروز و ابراز ندارد. نیروهای جوان و تحصیلکردە با رجوع بە این نوع و طرز مدیریت تشکیلاتی در سازمان عدم ورود و وجود خود را در تشکیلات سازمان توجیە کردەاند.

اما آنها نیز بر این واقعیت تاریخی واقف بودەاند کە سدی محصول خود آگاهی تاریخی و هویتی جامعە یارسان، مخصوصا آن بخش از جامعەای یارسان است کە ٤٠ سال پیش علنا بە رژیم اسلامی “نە” گفتند و با ترک وطن مبارزە راعلیە آن آغاز کردند.سازمان دمکراتیک یارسان رسما از سال ٢٠١٢ بعنوان و باعتبار جریانی سیاسی ، در جهت تحقق اهداف سیاسی جامعەای یارسان و تقویت و تثبیت موقعیت سیاسی و اجتماعی آن در آیندەی سیاسی ایران تلاش و مبارزە می کند. سدی بر این باور است بدون داشتن قدرت سیاسی و دخیل بودن در قدرت و تصمیگیریها سیاسی کلان و اعمال نفوذ و فشار سیاسی، جامعەای یارسان در تعیین و تکلیف سرنوشت خود بی اختیار خواهد بود و هر روز از هر نوع و شکل و قماشی “‌قیم” و “ولی” برای او در گوشە کنار جغرافیای سیاسی ، فرهنگی و هویتی آن سر در می آورد.

سازمان تلاش نمودە است کە با این بخش وارد دیالوگ و گفتگو بشود هر چند سدی باور داشتە و دارد کە اختلافات نظری و سیاسی قابل ملاحظەای برای “گفتگو” وجود ندارد، بلکە همیشە مواردی سلیقەای و رفتاری وجود داشتە و دارد تا اینکە از آن طریق بتواند متوجە موضوعهای فکری و نظری ملموسی شود. تا این لحظە سدی برنامە، دیدگاە، پیشنهادات یا نظراتی دریافت نکردە است تا اینکە بتواند با مطالعە و تدقیق و تفحص در آنها بە بازاندیشی و بازنگری در نظرات و دیدگاهای سیاسی خود بپردازد. متأسفانە سازمان در امر کار و تلاش بیشتر برای ایجاد و گسترش روابط بیشتر و تبادل اندیشە و آراء با این بخش قابل اهمیت ضعیف عمل کردە است.

جامعە یارسان بر خلاف جوامع ابراهیمی رویکردی ارزشی انسانی بە حقوق زن داشتە است. از زمان بالویل زنانی چون مامە جلالە، فاطمە لرە، خاتون بشیرە و خاتون رزبار در مقاطع زمانی مختلف همگام دیگر چهرەهای جامعە یارسان در میدان عمل بە ترویج و تبلیغ باورها و اندیشەهای انسان محوری یاری پرداختەاند. محصول و نتیجە مبارزە آنها منجر بە نهادینە کردن حقوق زنان و اعلام آن در دفاتر شدە است. متأسفانە سازمان نیز با توجە بە داشتن چنین سرمایە ارزشی و فکری نتوانستە است زنان را در کار سازمانی سازماندهی و فعال کند و در این زمینە چندان موفق نبودە است.

سازمان دمکراتیک یارسان بە این نتیجە رسیدە است کە برای توفیق بیشتر در کار سیاسی نیاز بە مهندسی اجتماعی و فرهنگسازی در جامعە است. سدی از تودەگرائی و پوپولیسم پرهیز و دارای اعتدال سیاسی روشن و صریح می باشد، چونکە معتقد است که دشمن اصلی جامعەی یارسان خرافات، نهادهای و جریانات بی نام نشان و وابستە بە قدرتهای منطقەای هستند کە با بکارگیری امکانات مالی و تبلیغاتی بزرگی هدفمندانە در تلاش جدی برای بی اعتبار کردن و بە حاشیە راندن جنبشهای سیاسی مردم یارسانی می باشند.

سازمان دمکراتیک یارسان باید برای جذب دو نیروی اجتماعی جوانان و زنان بە تشکیلات خود برنامە و طرح برای شکوفایی عقل و اندیشە و برابری در حقوق بر اساس شایستەسالاری در درون تشکیلات داشتە باشد. سدی باید برای ایجاد ارتباط ارگانیک با نهادهای مدنی و دیگر نیروهای اجتماعی فعال در داخل کشور، کە در آیندە زمینە و پایەهای اصلی آزادی، استقلال و ترقی جامعە یارسان تشکیل خواهند داد، بکوشد.

زمانی هانای ما طنین افکن است که متحد و یکصدا هستیم.

سازمان دمکراتیک یارسان

١٤ آوریل ٢٠١٩

بازدیدها: 149