یارسان مدیا
2022.03.02
بی شک فرهنگ کولکەی اصلی هستە و ذات انگاری شخصیت و هویت تاریخی فرد و اجتماس. انسان و اجتماع بی فرهنگ لە متن و میدان پروسگل تاریخی ناتوانیت خاون نقش آفرینی بوتن، چویگای خاون هیچگونە جهانبیبی، شناخت و آگاهی تاریخی، سنت و آداب اجتماعی و اخلاقی نییە. توانرییت بویشریت کە مجموع تمدن مادی و معنوی یە جمگا لە حال و گذشتە خریتە ناو ظرفیک و ناو “فرهنگ”.
جم و جویل و فعالیتگل فکری و عملی اولین حرکتگل فرهنگی-اجتماعی، و کم کم سیاسی، جمگای یارسان خارج لە ولات رنجیک بین کە یارسان.کام و پالتاک – یارسان وک کرسەگل مدرن و شان خویان کیشایە. یارسان.کام و پالتاک – یارسان بینە کرسە گلیک ارا و کار بردن روش تازە مبارزە و میدانیک ارا خوی ناسین، خوی درخستن و لە انزوای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی درهاتن فرد یارسانی. موج هوشیاری و آگاهی تاریخی و هویتی بش فریک لە افراد جمگا گردە ور، تا اورکە کە جمگا و خود باوری و اعتمااد و نفس رسی و وارد فاز تیکوشان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی لە ابعاد وسیع بی.
ایمە ایمروژ لە تورگل اجتماعی وتاقییلیک فعال و ناو “دیواخان یا انجمن” فرهنگی دوینیمن کە ریشەی زوانی، فرهنگی و هویتی یارسانی دیرین. برنامەکان ای “دیواخانە” گل فرهنگیە بیشتر بر محور هنر عوام (فولکوریک) چرخی. البتە جار و بار افراد اهل فن و هنر تمویرە و کلام بشدار بن و توانریر بویشریت فن “تمویرە” ژنین و هنر کلام خونین لە ژیر هنر کلاسیک قرار گریت. اما لە زمینەی هنر پیشتاز (آوانگارد یا مدرن) فعلا خوری نییە. جار و بار میوانیلیگ و ناو شاعر و افراد اهل شعر داوت کرین کە باس لە: قافیە، وزن عروض، ردیف ، هجا و مصراع و غیرهی شعر کن. شواهد و تجربە نیشان دیت کە روش میوانداری “گزینشی”-ه، یانی افرادیک کە داوت کرین، و خاطر توانایی، تخصص و آگاهی نییە، بلکو بیشتر و دلیل روابط و مناسبات فی ما بین مجری و میوان مورد نظرە.
لە فرهنگ، آداب و رسوم و مناسبات اجتماعی و سیاسی ایمە “دیواخان” هم جی حل مشکلات، مدیریت و جم ایل، عشیرە و تبار بییە، و شایت لە گشتی مهمتر پناگای بی پناگل بییە. ای “دیواخان” گَل باصطلاح فرهنگی ایمە تحت عنوان “دویری لە سیاست” عدم داوت افراد سیاستمدار و خاون تعلقات تشکیلاتی توجیە کن. نوعییک تبعیض قائل بن.
لە فکریان چییە کە ارسطو اویشی: انسان ذاتا حیوانیکی سیاسیە. یانی سیاسی بیین ها لە ذات و سرشت انسانە. پس وختیک سیاست ها لە سرشت بییِن انسان، پس بایس و نقش آفرینی لە جهان ایدەی سیاسی بیین و دی باری. وَ قول ارسطو، سیاست چشتیک نییە کە توسط انسان تخیل کریایوی (خیال پردازی)، بلکو چشتیک ذاتی، سرشتیە لە ذات انسان کە بایت و دی بای (تحقق یابد). افلاطون و ارسطو باوریان ایە بییە کە جمگا فرە نقصانی و کم و کوری دیرید کە فقط و مشارکت سیاسی افراد (انسان) امکان بر طرف کردنیان هس. یانی انسان سوبژەیگ سیاسیە کە و مشارکت سیاسی توانیت و ایجاد توازن لە بین منافع خوی و جمگا، منافع و مصالح تمام اندامان جمگا بپاریزیت و شرایط زنگانیان بیتر و خاستر بکیت.
ایمە تمام تیکوشان و جم و جویلگل فرهنگی جمگای یارسان کە توسط افراد یارسانی انجام درییت ارامان جی احترام و قابل ستایشە، اما وک جریانیکی سیاسی مسئول مجبوریم و وظیفەی تاریخی و سازمانی دیریم کە ابعاد و زوایای ایجور حرکتگلیک، لە تناسب و گرد زمان و شرایط ، بخیمنە ور باس و هلسنگانن کە توانیت لە پیشبرد کارکان “دیواخان” ە کان تاسیر داشتویت و واداریان و نوعییک بازنگری ساختاری لە روش کار و تیکوشانیان بکیت.
تمام نیروگل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مستقل و “کور یا دویت واقعی داییک و باوک خوی” یارسان بایت وک هاومل و هاوکار و وک بشیک لە “تن” کل سیر خویان بکن و دوستی و یارمداری محکمی لە بینیان وجود داشتویت و اجازە نیین دس بیگانە تحت عنوانگل احساسات هل خزین و شوعار تفرقە لە ناویان ایجاد بکییت.
و گفتەی نوروز سورانی:
دوستی حسابن دردم دوا کی
زبان قلم زر سکەم روا کی
رابری هاوبش سازمان دمکراتیک یارسان
مارس ٢٠٢٢ م
ملاحظە :منظور لە یارسان.کام
.هwww.yarsan.com