چەن مانگ وەرین لە سەر ڕەوابت تورکیە و غەرب نویسام کە وە نزییک وەبیین تورکیە لە روسیە، گومان ئەوە هەس کە اروپاە له یار دیرینەێ خوێ تورکیە پشت بکەێتە و اێ ولاتە لە ئنزوا قەرار بێەن.
سویس، آلمان وهولەند بینە پەرچەمدار پشت کردن وە ئەردوغان و تەنانەت نەیشتن وەزیرەکان ئەردوغان لە وڵاتەکانێان قسە بکەن و ڕێ گری تەنانەت ئەڕا نیشتنەوەێ تەێارەێ وەزیر خارجەێ تورکیە لە هوڵەند کەم سابقەس و هوڵەند نیشان دا کە ڕەوابت دەوڵەت ئەردوغان وەڵ ئروپاە یا وە پایان خوەێ نزیکە.
ئجازە نەێان وە وەزیر خارجە تورکیە لە هوڵەند و گوزارش سازمان مللەل لە سەر کومەڵکوژی دەوڵەت تورکیە نسبەت وە کوردەکان، کاردانەوەێ جیاواز وە شون خوەێ هاورد و ئەردوغان، هوڵەند وە دەوڵەتێکی فاشیست و نازیست ناوە زەن کرد، پولیس هوڵەند تجمع تەرەفدارەیل آ ک پ تویچان و تورکیەیچ تەهدید کەێ کە ڕەوابتێ وەڵ هوڵەندا قەت کەێ!.
بێ گومان ئی وەزیەتە وەیشێوە ئدامە دێرێ تا ئەو وەختە کە تورکیە و ڕوسیە وەل یەک نزیکاێەتی کەن. وڵاتگەل ئروپاە نگران ئەوەنە کە نزیکاێەتی تورکیە لە ڕوسیە لە نەهایەت بونە هاوپەێمانێکی تازە لە وەرانوەر ئروپاە و ئیە خەتەرێکی گەورەس ئەڕا ئی وەڵاتگەل بویچکە، هەر وەی خاترە وەرجە ئەوێک هاوکاری ڕوسیە و تورکیە بوچوتە قویلایی و هاوپەێمانێکی قویڵ، زەنگ خەتەر وڵاتگەل ئروپایی لە ڕوی تورکیە دریاڵێ و بەهانەێ ئەوێک ئجازە نایەن وڵاتەکانێان بوتە جێ ململانی تەرفدار و مخاڵفین تورکیە،ڕێ نەێان وەزیر خارجەکەێ لە هوڵەند بایتە خوار.
هەرچەن وە قەوڵ پێشەنان سیاسەت باوک و داڵک نەێرێ،وەڵێ شەک نەێرم تا ئەردوغان بو سیاسەت بایکوت غەرب نسبەت وە تورکیە ئدامە دێرێ،چویکە سیاسەت ئەردوغان وەڵ سیاسەت و منافەێ وڵاتگەل ئروپایی یەک ناگرن،وەی خاترە ئەردوغان خوەێ وە پاڵەوان مەنتەقە زانێ و هازر نیە باج بێەێتە وڵاتگەل ئەروپایی هویچ بەڵک تا ئەلان چەندین جاریچ باج لەی وڵاتگەلە سەندگە.
فرە جار وڵاتگەل ئروپایی خوەێان تەڵە نەنوە ئەڕا ئەوێک نەێارەکانێان بکەفنە ناوێ، یانێ وە دەس خوەێان چاڵ ئەڕا خوەێآن کەنن، هەر ئەجورەێک وە سەدام حسین کردن، تحریکێ کردن کویت بگرێ و لە شونێ ئەو بەڵا وە سەرێ هاوردن.
لە جەن مانگ وەرین نویسام کەغەرب وە تایوەت ئرۆپاە نە خوەشێ لە سیاسەت ئەردوغان تێ و نە تواێ ئەرتشێکی قودرەتمەند جور ئەرتش تورکیە لە وەرانوەرێ بو، ئەڕا شکانن و زەئیف کردن ئی ئەرتشە، گەوجتێر لە ئەردوغان نەکەفتە دەسێان و هەر وە ئەردوغان خوەێ پوزەێ ئەرتشەکەێ کە دومین ئەرتش قودرەتمەند ناتو بی شکانن. کودەتاێکی کارتونی ئەڕاێ دروس کردن تا بتوانن وەیجورە ئەرتش زەئیف بکەن، کە نەتیجەکەێچێ دیمن کە چە وە سەر ئەرتش و سیستم ئەمنیەت تورکیە هات. ئەو کارە وە ئەردوغان کردن و ئیستایچ وە ئیە محکومێ کەن کە دەس داسە ڕەش بگیرێ و سەرکوت ئازادی و گردن مخاڵفەکانێ. وەیشێوە سیاسەت ویشن سیاسەت نەرم سەخت بڕ.
لە گوزەشتە ئی شێوە سیاسەتە فرە بیە، تەنش بەین ڕوسیە و تورکیە، تەنش بەین سوریە و تورکیە، تەنش بەین عراق و تورکیە، تەمام ئیانە لە منفەئەت کورد بی وەڵێ دو چشت ڕێ گر بی لە ئەوەێک کورد بتوانێ ئی هەڵە وە نەف خوەێ بقوزنێتوە و کەڵک لە ڵێ وەر بگرێ، یەکم شپرزەێ و ناهەمانگی کورد و دوم ڕەقابەت ناسالم کورد و کورد. ئەگەر تاریخ بخوەنیم دوینیم کە فرە جار ئی جور هەلێک یاهەلگەڵێک ئەڕا کورد دەس داس وەڵێ کورد خوەێ بڕیەسەێ و خراوێ کردگە، ئەما ئیمڕوژ گوزەشتە نیە و وە باوەڕم کورد لە تورکیە و سوریە بایەد بتوانن ئی هەڵە وە نەف خوەێان بقوزننوە، چویکە ئەگەر ئی جور دەرفەتێک لە دەس بێەن و نەتوانن بونە بازیگەر خاسێک لەی مەێدانە توانێ فرە چشت چاوەڕوان نەکریاگ بقومێ لەوانە سەد ساڵتێر دوارە کورد پەنا بوێتە کویەکان.
ئەوێک ئومێدوار بیمن کە کورد ناکوکیەکان ناو خوەێ بخەێتە ڵاوە، ئومێدواریکی لاوازە چویکە زیاتر لە سەد ساڵە ئی ئاواتەخوازیە هەس، وەڵێ وە داخوە کورد خوەێ قەبوڵ ناکەێ، هەرکام خوەێ تواێ براگەورە بۆ، خوەێ قویخاە بۆ، هەر وەی خاترە کورد هەرکام لە بەشەکان خوەێ توانێ ئەڕا مەنافەێ خوەێ بوتە بازیگەر خاسێک کە بتوانێ وە نەف خوەێ گڵێم خوەێ لە ئاو دەربارێ.
بامە سەر ئیمەێ یارسانی و جویلانەوەێ کوردستان ئێران.
لەی ئاشفتە بازارە هەرکام تواێ گڵێم خوەێ لە ئاو دەربارێ، یکی شعار یەک گردن چوار پارچەێ کوردستان دەێ، یکی شعار دوڵەت نەتەویی کورد دەێ و هەزاران ڵێدوانتێر.دوینیم کە بەشێک لە کورد ها جبهەێ عربستان سعودی و قەتەر و تورکیە و کومەک لەی وڵاتگەلە گرن. وەختێ گوزەشتە وەل ئیمڕوژ مقایسە کەی فرە چشت دوینی کە وە ڕاسی جێ خوەێ دێرێ جور ئاو شەومەنە پارێز لە ڵێ بکەی و ئەڕات جێ شک و گومان بۆۆت. قوتب بەندیەکان موشەخەس وە بینە و هەرچێ زەمانیچ گوزەرێ زەقتر و دیارتر وە بۆۆ،شەک نەێرم فرە لەی قوتب بەندیە تاکتیکە و توانێ کاتی یا موەقەت بوو، وەڵێ فرە جاریچ توانێ درێژ خاەێەن و پاێدار بوو، هەر وەیخاترەسە سیاسەتوان زیرەک توانێ لەی مەێدانە وە نەف خوەێ و کۆمەڵگاکەێ هەڵسوکەفت بکەێ.
باوەڕ دێرم یەکگردن هەرچوار پارچەێ کوردستان تەنیا خەوێکە و تەبلیغاتێکە ئەڕا خوڵ وە چەو کردن تاک کورد کە بێ گومان هەرتاکێکی کورد پەێ بردگە کە ئیە تەنیا قسەس کە تەنانەت لە یەک پارچەێ کوردسانیچ ئەمەڵ وە پێ ناکریەت. ئەما ئایا دەوڵەت نەتەوەێ کورد وەێ شێوە لە قازانج ئیمەێ یارسانیە?.
ئەگەر تماشاێ وڵاتگەل ئروپاە بکەیم لە ئەکسەر ئی وڵاتگەلە کەماێەتیەکان تەنانەت لە ناو حکومەت نەتەوە جور دەوڵەت هەڵسوکەفت کەن، مافێان پارێزیاگە، جور نمونە ماریا هامن فنلاند،یا سویس و فرە شونتر. ئیمەێ یارسنیچ بایەد با توجە وە فاکتەرەکان وەل مەنافەێ خوەمانا هەڵسو کەفت بکەیم. سابقەێ ٧٠ ساڵ جویلانەوەێ کورد لە ئێران نیشان داس کە وەیشێوازە هویچکام لە حزبەکان گوڕەپان مەێدان مبارزە نە توانستنە و نە توانیچ حقوق یارسانەکان وە ڕەسمیەت بناسن یا خاون داری لە ڵی بکەن. فاکتەرەکان نیشان دانە کە نە تەنیا خاوەن داری لە ڵێ ناکەن بەڵک هانە وەر هەڕەشەێ ئسلام ڕادیکاڵ و هەر وەیخاترە ئەگەر سۆ لە وڵات ئێران دەوڵەتێکی کوردیچ دروس بو باوەڕ دێرم کە وەیشێوە جێ ئیمە لە تێ ناوتوە، وە دو خاتر یکی کورد خوەێ چەوساوەێ دەس دەوڵەت نەتەوەس و هەمیشە ویشێ نەتەوەێ تورک،فارس و عرب زوڵم لە لیمان کردگە،سەرەڕاێ ئی فاکتەرە کورد دەوڵەت نەتەوێک دروس کەیت ئەڕا سەرکوت ئەقەلیەتەکانتر جور یارسان دوم ئەوانەێک خوەێان وە پەرچەم دار ئی مبارزە و ئی دەوڵەت ئایندە زانن، کورد سونین کە نمونەکەێ لە شەنگاڵ و وە گشتێ کوردسان عراق دوینیم، نسبەت وە ئیزەدی و کاکەیی.
ئەڕا ئیمەێ یارسانی دو ڕێ هەڵ بێشتر نامینێ
یکم. مبارزە بکەیم ئاڕا ئێرانێکی دموکراتیک کە کوردێج خوەێ وە خاون ماڵ بزانێ و یارسانەکانیچ هەر وەیجورە لە چوار چو وڵاتێکی ئازاد و دمکراتیک حقوقێ پارێزیاگ بۆ و خوەێ وە خاون ماڵ بزانێ.
دوم. لەوێک ویشیم وەل کورد لە کوردستان ئیران هاوچارەنویسیم هەم توانێ ڕاس بۆ هەم توانێ ناڕاس بوۆ، ڕاس ئەڕا ئەوێک گشت کوردیم و جور یەک تماشآمان کەن، وە قەوڵ پێشەنان کورد هەر کوردە، ناڕاس فاکتەرەکانە کە دوینیمەێ،وەختێ فاکتەرەکان دوینێ چوی توانی باوەڕ وە هاوچارەنویسێک بکەی کە وە کافەر و مرتد بناسێتەت. هەڵبەت لە فکرمان نەچوت لە کوردستان ایران ڕەوشن هویر و یەکسان خواز فرەس وەڵێ داخەکەم موثر نیەن و تعدادێان کەمە.
پەس با تەوجو وەی فاکتەرە،بایەد لە تعارف بایمە دەیشت و ڕاشکاوانە بویشیم ئیمە، ئیەیمە و ئیە توایم و هایم وەڵ ئێ شێوازە هویر و مبارزەێا.چویکە ئەگەر بایتە پاێ کورداێەتی فکر ناکەم دیگەران بتوانن فەخر کورداێەتی وە ئیمەێ یارسانی بفروشن، تاریخ نیشان داس کە یارسانەکان لە تول تاریخ تەنیا مەردومانێک بینە کە داکوکی کەر لە خاک و نیشتمان کردنە، خاک و نیشتمان ئەڕا یارسانەکان تەنیا شوعار نیە، بەڵک وەل ئایین و خوینێانا ئەجین بیە، وەختێ یارسانەکان ویشن دینمان ئاینمان نیشتمان، پەس ڕوشنە ئیە تەنیا شوعار نیە و وە کردەوە نیشان دانە کە لە سەر خاک و نیشتمان معامەڵە ناکەن، وەڵێ داخەکەم ئیمڕوژە فرە حزب و ڕێکخریاگ دوینیم ئەڕا فروشتن خاک و نیشتمان لە هویچ ڕەزاڵەتێک درێخ ناکەێ.
لە ئاخر باسەکەم توام وەیجورە نەتیجە بگرم ئەڕا کورد وە گشتی و کورد لە ئێران وە تایوەتی.
کورد وە گشتی بایەد سیاسەتوانێکی ژیر بۆ ئەڕا ئەوێک لە وەزیەتە ئەگەریچ کوتاە ماوە بۆۆ وە نەف خوەێ کەڵک وەر بگرێ دژاێەتی تورکیە و غەرب وە نەف خوەێ بقوزنێتوە.
ئەڕا کورد لە ئێران تەنیا ڕێ ئاقڵانە و ژیرانە و متمدنانە ئەوەسە کە گشت حزبەکان وە یارسانەکانیچوە لە دەور یەک جەم بوون و پلانێکی هاوبەش و لە یەک هالیبینێکی هاوبەش و بێ جیاوازی یەک قەبوڵ کردن، ئستراتژی ئایندەێ خوەێآن دابڕشنن. باوەڕ دێرم ئەگەر وەێ شێوە نەکەن ناتوانیم وەل یەک کار بکەیم و لە وڵآتێک پێکەوە ژیانێکی سالم دەسوەسەر بکەیم. ئەگەر هەرکام لەحزبگەلە خوەێان وە براگەورا بزانن بێ گومان ئەڕا مبارزە ڕێهەڵگەل فرە هەس.
وە ئومێد ئەوێک ئحزاب ڕوژهەڵات بانە سەر ئەقڵ فاکتەرەکان بوینن و پاێ فاکتەر و واقعیەتەکان هەڵسوکەفت بکەن.
بەشیر
١٢.٣.٢٠١٧
بازدیدها: 30