دەرد دڵ کردن یانی چە؟

یارسان مدیا
‏11‏.07‏.2020

کیانوش جوانمیری

بازی مەوقە وەختیك توایم وەل خانەوادەو کەسکار یا ڕەفیقەکانمانا دەرددڵ بکەیم وە موشکڵەکانمان ئەڕایان باس بکەیم، خوەمان وە دەس خوەمان باییس بیمن کە چەقووەکان زیاتر ئەڕا ھاڵ ڕەوانی وە وجوود فیزیکی یه کتری تیژ بکەیم.

دەلیل ئی جوور ڕەفتارو بە رخوەردگەلمانە چووتوە ڕا سەر یە دەسەواژە کە لە ڕەفتار دەرمانیا وە پی ھیوشن (Unconsciousness) یانی (ناخودآگاه).

ئیە وەو ماناسە کە فرە جار بی ئەوەیکە خوەمان وە خوەمان بزانیم، بە ھانە دەیمە دەس چواردەورەکەمان تا ئەوانیچ وەکەیف و سەڵای خوەیان قەزاوەت زندەگیمان بکەن و ئەرزیابیەکان خوەیان وە موشکڵ و موئزەڵەکان ئیمە زیاگتر بکەن، بدون ئەوەیکە بزانن نەتیجەی قسەکانیان چووکارسەھاتگەل خەتەرناکیك ئەڕا وجوود ڕەوانی و ھاڵ فیزیکی دوو تەرەفە دیریت.

ئیمە لە جیایی ئیەیکە لە دەردو گرفتارییەکان یە کتری گوش بگریم و ھورمەت ئەڕا ھاڵ و ئھساسات و شەرایەت یەکتری داشتیوومن ناووت بی ئەوەیکە تەرەف لەلیمان دەرخاست کومەك کردووت ھەر لە خوەمانوە نەزەر بیەییم، یا بیوشیم تو یا ئیوە باییەت ئیەو ئەوەو ئەوە بکرداین.

ئاقبەت ئی جوور ڕەفتارو گوفتارگەل قەڵەتمانە وە پی ھیوشن(Destructive behavior) یانی (رفتار مخرب). ئیە یانی خوەمان وە دەس خوەمان بەممە ئە تومەکە(فعال)کردیمنە!!!

ئەوامڵ ئی جوور ڕەفتارو کردارگەل ئشتبامانا بووتە بایس ئەوەیکە یەکتری تەخسیر بارو تاوانکار بکەیم و ھەرچی پیڵ ئرتبایمانیچە قەڵپ وەکەیم تا مەوقەی دی یەواش یەواش وردە وڕاوەکانمان جوور (فیلمە دراماکان) فرەتر بوونوە بی ئەوەیکیچە بزانیم چوو خوینگەلیک دروس کردیمنەوە ھە

تا متەوەجیچ ناییومن ئاقبەت ئی جوور خراوکاریگەلمانە وەرەو کام مەسیروە کیشیت.

ئیمە قەرارە لە جیاتی ئەوەیکە خار یەکتر بیم، یار یەکتر بیم. لە جیایی ئیەیکە یەکتری تاوانبار بکەیم، فرسەت گوشگردن بیەیمە یەکان. لە جیایی ئەوەیکە قەیبەت و بەی ناییوی بخەیمە شون یەكتری، دەرکمان ئەڕا پیچیدەگی مەسەڵەکان بوویمنە بان.

ئنسان سڵامەت و مودڕن وە کەسیك ھیوشنەی کە بیشتر گوش بگریت و کەمتر قسە بکەیت. ئنسان مەوەفق و ئاقڵ کەسیکە کە ھەرچی ڕوژە وەر لە ئەوەیکە دیگەران موقەسەرو ماکووم بکەی، چووتە جەنگ فکرگەل قەیر بەڕەسی شودەی خوەی. ئنسان(خردمند) وە کەسی ھیوشنەی کە ھەمیوشە پەی بووەیتەئشتباکان خوەی وە خوەی لە دیگەران فرەتر نەقدو بەڕەسی کەی. ئنسان ئاقڵ و دانا کەسیکە کە داییم یارو پشتیوان و ڕەھم دارە. (ئەبەر ئنسان)، کەسیکە کە بدون ترس و لەرز کەم کەسریەکان خوەی ھیوشیت و داییم ئامادەس وە ماسولیەتوە وەل ئشتباکان خوەی و دیگەرانا بەرخورد بکەی.

ئیمە قە رارە چوو لە خانەوادەو چوو لە ناو دوس و قە وم و خیش و قەبیلەمانا، مودڵ(Diversity) یانی (تەفاوەت) یاگ بگریم. موتاڵەگەل علوم ئشتمایی ئیجورە تاریف ئەسەبانیەت کەن:

ئەسەبانیەت یانی تەمبی خوەی کردن وە خاتر ئشتبای یەکیتر!

ئیجورەیچە تاریف (قین) کەن:

قین یانی، خواردن ژار وە خاتر کوشتن دیگەران!

پەس ئیمە قەرارە بیمنە دەرمان ئەڕا دەوا کردن دەرد یەکتری. قەرارە لە جی تەمبی وە فەلاقەی یەکتر کردن، دیالوگ یا گوفتگو بکەیمە موتر یا مە کینەی پیشڕەفت وە مونزور ڕەسین تا ئاخر. وە با سیستم( Forgive Forget) یانی بوەخشیم و فەراموش کەیم تەمرین بکە یم. ئەڕا ڕەسینوە ئی جوور مەدینەی فازڵەیك، ئتیاجیم وە پەنج دەقە تەمەرین لە ڕوژیکا تا زەمانیك جادەی بەخشش و شەفەقەت و فەزیلەت لە جەھەت مەسیر دروس پەییا کەیم.

ئی کووتە باسە فەقەت وە تەنیا قسەی من نیەن بەڵکم دادەگەل علمی و سییتم موئسسەیی و (University) و جامەگەل مودڕن وڵاتگەلیکەن کە ئیمڕو دی وە سەر گشت کەم کەسرییکوە، وە کردەوە لە جامەئەییا پیادەی کردگنە و لە گچشتی موھمتر، قانون سەروەری کردگنەسە سەنگ بەنای بەرخوردئازادی و دموکراسی ئەڕا ھەڵ سەنگانن کول مەوزوەکان جامەی مودڕن بەشەرییەت.

کیانوش جوانمیری

گوتنبرگ،١١ژوئیە ٢٠٢٠

[wpforms id=”4110″]

بازدیدها: 97